Τι είναι το κότσι και πώς δημιουργείται; Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Το κότσι είναι ένα οστεώδες εξόγκωμα που σχηματίζεται στο πλάι του ποδιού, ακριβώς στην άρθρωση στη βάση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Το κότσι αναπτύσσεται αργά με το πέρασμα του χρόνου και οδηγεί σε έσω στροφή του μεγάλου δακτύλου προς τα άλλα δάκτυλα.
Τι ακριβώς είναι το κότσι;
Ο ιατρικός όρος για το κότσι είναι hallux valgus (βλαισός μέγας δάκτυλος). Το κότσι είναι το αποτέλεσμα της μετατόπισης του οστού ή του ιστού στο σημείο της άρθρωσης που ενώνει το μεγάλο δάκτυλο με το πόδι. Αυτή η άρθρωση είναι γνωστή ως μεταταρσιοφαλαγγική (ΜΤΦ) άρθρωση στην ιατρική ορολογία. Σε αυτή την άρθρωση, το πρώτο μακρύ οστό του ποδιού (μετατάρσιο οστό) συναντά το πρώτο οστό του δακτύλου (φάλαγγα). Η μετατόπιση έχει ως αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης και την αύξηση της πίεσης που δέχεται. Με την πάροδο του χρόνου, η μη φυσιολογική κίνηση και πίεση επιφέρουν σταδιακά μια αλλαγή στην ευθυγράμμιση των οστών η οποία έχει ως αποτέλεσμα το μεγάλο δάκτυλο να στραφεί προς το εσωτερικό του ποδιού και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και να αγγίξει την άκρη του διπλανού δακτύλου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η άρθρωση να εξωθείται προς την αντίθετη κατεύθυνση και να δημιουργείται το κότσι. Η ίδια κατάσταση στο μικρό δάκτυλο ονομάζεται ραιβός 5ος δάκτυλος ή το «κότσι του ράφτη».
Ποιοι υποφέρουν από κότσι;
Οι γυναίκες εμφανίζουν κότσι περίπου 10 φορές συχνότερα σε σχέση με τους άνδρες. Ένας παράγοντας που φαίνεται να βοηθά στην εμφάνισή του είναι οι μακροχρόνιες επιλογές υποδημάτων – τα ψηλοτάκουνα και μυτερά παπούτσια που πιέζουν τα δάκτυλα μεταξύ τους είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά κότσι από τους άνδρες. Άτομα που απασχολούνται σε επαγγέλματα που απαιτούν πολλή ορθοστασία ή συνεχή κίνηση (όπως νοσηλευτές, αεροσυνοδοί, χορευτές μπαλέτου) είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν κότσι λόγω της συνεχούς καταπόνησης των ποδιών τους. Σε εφήβους, το κότσι εμφανίζεται κυρίως σε κορίτσια ηλικίας μεταξύ 10 και 15 ετών. Σε αντίθεση με τους ενήλικες, ωστόσο, η εμφάνισή του σε εφήβους συνδέεται τις περισσότερες φορές με γενετική προδιάθεση. Παρά την πρωτοκαθεδρία των γυναικών, κότσι εμφανίζουν τόσο οι άνδρες όσο και τα αγόρια.
Τι αίσθηση δημιουργεί και πώς φαίνεται το κότσι στο πόδι;
Σε αρχικό στάδιο, το κότσι φαίνεται σαν η άρθρωση που ενώνει το μεγάλο δάκτυλο με το πόδι σας να προεξέχει ελαφρώς. Σταδιακά, η διογκωμένη αυτή περιοχή παίρνει τη μορφή κανονικού εξογκώματος το οποίο ενδέχεται να κοκκινίσει ή να πρηστεί λόγω της αυξημένης πίεσης που ασκείται στο σημείο. Ενδέχεται να νιώθετε πόνο στο εξόγκωμα και δυσκαμψία στο μεγάλο δάκτυλο με αποτέλεσμα να δυσκολεύεστε να κινήσετε τα δάκτυλα του ποδιού και να περπατήσετε. Λόγω της αυξημένης πίεσης και τριβής που ασκεί το παπούτσι στο εξόγκωμα, μπορεί να εμφανιστούν φουσκάλες στο σημείο και με την πάροδο του χρόνου το δέρμα να γίνει σκληρό και να σχηματιστεί σκλήρυνση ή κάλος.
Από τι προκαλείται το κότσι;
Οι αιτίες που ευθύνονται για το κότσι δεν είναι ακόμα πολύ σαφείς, αλλά πίσω από την εμφάνισή του φαίνεται να κρύβονται τρεις καταστάσεις:
- Υπάρχει γενετική προδιάθεση στην οικογένεια,
- Πάσχετε από υποκείμενη φλεγμονώδη πάθηση, όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα ή ανεπαίσθητες παραμορφώσεις του ποδιού που προκαλούν διόγκωση της άρθρωσης με αποτέλεσμα το μεγάλο δάκτυλο να ωθείται εκ των έσω προς τα υπόλοιπα
- Ή ασκείται εξωτερική πίεση στο δάκτυλο, π.χ. από παπούτσια που είναι πολύ στενά στη μύτη, γεγονός που οδηγεί σε συμπίεση της άρθρωσης.
Η τελευταία αυτή περίπτωση είναι σπανίως η μοναδική αιτία εμφάνισης, αλλά είναι συχνά η αιτία που δημιουργούνται κότσια σε επιρρεπείς τύπους ποδιών λόγω μίας εκ των άλλων δύο συνθηκών.
Ποια είναι τα στάδια ανάπτυξής του;
Αρχικά, το κότσι είναι μικρό και ενδεχομένως να μείνει απαρατήρητο για ένα μικρό διάστημα. Ωστόσο, συνήθως χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Η ανάπτυξή του εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως τον τύπο παπουτσιών και άσκησης που επιλέγετε, καθώς και το βάρος σας. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν άμεσα την πίεση που ασκείται στη ΜΤΦ άρθρωση με κάθε βήμα που κάνετε. Ο πόνος αυξάνεται όσο το κότσι αυξάνεται σε μέγεθος. Ένα κότσι σε προχωρημένο στάδιο δεν προκαλεί μόνο πόνο, αλλά αλλάζει επίσης και το σχήμα του ποδιού σας. Σε ακραίες περιπτώσεις, το μεγάλο δάκτυλο μπορεί ακόμα και να επικαλύψει το δεύτερο δάκτυλο του ποδιού. Στην επιφάνειά του ή ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών μπορούν να εμφανιστούν φουσκάλες ή σκληρύνσεις , προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη ενόχληση από αυτή που οφείλεται στο κότσι μεμονωμένα. Τέλος, το κότσι μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στη ΜΤΦ άρθρωση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσκαμψία και βλάβη του χόνδρου της άρθρωσης προκαλώντας χρόνιο πόνο και αρθρίτιδα.
Τι πρέπει να κάνω για να αντιμετωπίσω το κότσι;
Το κότσι μπορεί να αφαιρεθεί μόνο με επέμβαση, αλλά είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που πρέπει να χειρουργηθεί. Εάν η αιτία πίσω από την εμφάνισή του είναι μια υποκείμενη ανατομική ανωμαλία, είναι πιο πιθανό να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση. Η ανάπτυξη και τα συμπτώματά του μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν και να καταπολεμηθούν με συντηρητική θεραπεία. Η καλύτερη μέθοδος διαχείρισης της κατάστασης είναι να αποφεύγετε, όσο το δυνατόν περισσότερο, την άσκηση έντονης πίεσης στην άρθρωση. Για να το πετύχετε, αποφεύγετε να φοράτε ψηλοτάκουνα ή στενά παπούτσια και καταφύγετε σε πιο άνετες επιλογές. Η χρήση προστατευτικών βοηθημάτων, όπως τα Επιθέματα για κότσι COMPEED®, εξασφαλίζει μεγαλύτερη άνεση. Ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με κρυοθεραπεία ή αναλγητική φαρμακευτική αγωγή. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με το πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε το κότσι, συνεχίστε την ανάγνωση.
Πότε πρέπει να ζητήσω ιατρική συμβουλή;
Εάν έχετε διαβήτη, θα πρέπει να συμβουλευτείτε αμέσως γιατρό, καθώς η αιτία εμφάνισης μπορεί να σχετίζεται με μια παθολογική κατάσταση του διαβητικού ποδιού. Εάν ο πόνος είναι επίμονος ή πολύ έντονος σε βαθμό που επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες, θα πρέπει επίσης να ζητήσετε ιατρική συμβουλή. Επίσης, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή επαγγελματία υγείας, εάν η κατάσταση δεν παρουσιάζει βελτίωση μετά από περίπου δύο βδομάδες θεραπείας στο σπίτι ή εάν επιδεινωθεί.
