Επιχείλιος έρπης: τι πρέπει να γνωρίζετε
Εάν υποφέρετε από επιχείλιο έρπη, δεν είστε μόνοι. Περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού ηλικίας κάτω των 50 ετών μολύνονται με τον ιό του απλού έρπητα τύπου 1 (HSV-1), τον ιό που ευθύνεται για τον επιχείλιο έρπη. Στην Ευρώπη, το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε λίγο παραπάνω από 200 εκατομμύρια γυναίκες (69%) και 187 εκατομμύρια άνδρες (61%). Η μόλυνση που προκαλεί ο ιός του έρπητα είναι τις περισσότερες φορές ασυμπτωματική, αλλά μπορεί να συνοδεύεται από ήπια συμπτώματα ή επίπονες μικρές φουσκάλες. Ο επιχείλιος έρπης δεν προκαλεί μόνο ενόχληση, αλλά μπορεί να φέρει και τον πάσχοντα σε δύσκολη θέση, καθώς λειτουργεί επιβαρυντικά σε κοινωνικό και συναισθηματικό επίπεδο. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε κοινωνική απομόνωση. Αλλά μην ξεχνάτε – δεν είστε μόνοι.
Τι είναι ο επιχείλιος έρπης;
Οι επιχείλιος έρπης ή έρπης είναι ομάδες μικρών φουσκαλών που περιέχουν υγρό. Οι φουσκάλες αυτές συγκεντρώνονται κατά κύριο λόγο σε μικρές ομάδες πάνω στα χείλη ή γύρω από το στόμα. Πριν από την εμφάνιση του επιχείλιου έρπη, συχνά προηγείται ένα αίσθημα φλόγωσης ή πόνος με τη μορφή καψίματος. Έπειτα, εμφανίζονται μικρές φουσκάλες οι οποίες συνήθως σπάνε, με αποτέλεσμα το υγρό που περιέχουν να διαρρεύσει και να δημιουργηθεί μια κρούστα γύρω από το σημείο. Για την πλήρη υποχώρησή του μπορούν να χρειαστούν αρκετές μέρες έως και δύο εβδομάδες. Εάν δεν ακολουθήσετε κάποια αγωγή για την αντιμετώπισή του, ο επιχείλιος έρπης συνήθως υποχωρεί μετά από 7-10 μέρες, αλλά μπορεί να παραμείνει στο σημείο έως και δύο εβδομάδες. Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία για τον επιχείλιο έρπη, μπορείτε να ελέγξετε τον πόνο, τη σοβαρότητα της εκδήλωσης του προβλήματος και να βοηθήσετε να επιταχυνθεί η διαδικασία της επούλωσης.
Πόσο διαρκεί ο επιχείλιος έρπης;
Εάν δεν περιποιηθείτε το επιχείλιο έρπητα σας, συνήθως διαρκεί 7-10 ημέρες αλλά μπορεί να διαρκέσει και πάνω απο 2 εβδομάδες.Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για τον έρπητα , μπορείτε να ελέγξετε τον πόνο και τη σοβαρότητα της εστίας και μπορείτε να βοηθήσετε στην επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης.

Οι τρόποι μόλυνσης με τον ιό είναι πολλοί: άμεση επαφή με τον ιό μέσω του σάλιου, ανταλλαγή φιλιών, κοινή χρήση προσωπικών ειδών ή δερματική επαφή. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ένας φορέας του ιού μπορεί να είναι μεταδοτικός οποιαδήποτε στιγμή, είτε έχει εμφανίσει επιχείλιο έρπη είτε όχι. Ο ιός του έρπη εισέρχεται στον οργανισμό μέσω ενός ρήγματος του δερματικού φραγμού στην περιοχή γύρω από το στόμα ή στο εσωτερικό του. Μετά από λίγες μέρες η μόλυνση εκδηλώνεται. Μόλις υποχωρήσει η αρχική αυτή μόλυνση, ο ιός παραμένει αδρανής στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων του προσώπου. Περίπου στο ένα τρίτο των προσβληθέντων ατόμων, ο ιός μπορεί να «ξυπνήσει» ή να επανενεργοποιηθεί. Σε αυτή την περίπτωση, κάνουμε λόγο για επανεμφανιζόμενη λοίμωξη. Κατά την επανενεργοποίηση, ο ιός ταξιδεύει κατά μήκος των νευρικών οδών και καταλήγει στο δέρμα όπου προκαλεί την εμφάνιση του επιχείλιου έρπη: μικρές φουσκάλες γύρω από το στόμα ή, περίπου στο 10% των περιπτώσεων, στη μύτη, το πιγούνι ή τα μάγουλα. Η εμφάνιση επιχείλιου έρπητα μπορεί να επηρεάζεται από το άγχος· μεταξύ άλλων, από το συναισθηματικό άγχος, την κόπωση, την έλλειψη ύπνου, το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, μια ασθένεια που συνοδεύεται από λοίμωξη ή πυρετό, μια χειρουργική επέμβαση, π.χ. οδοντιατρική παρέμβαση, έναν τοπικό τραυματισμό του δέρματος, ορμονικές αλλαγές, π.χ. εμμηνόρροια ή λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, καθώς επίσης από την έκθεση στον ήλιο ή τον αέρα. Εάν έχετε προσβληθεί από τον ιό του επιχείλιου έρπητα, ενδεχομένως θα βοηθούσε να κρατάτε ημερολόγιο ή αρχείο, όπου θα σημειώνετε διάφορες σχετικές πληροφορίες, όπως δραστηριότητες, ασθένειες και περιστατικά της ζωής σας προκειμένου να προσδιορίσετε τι προηγείται συνήθως της εκδήλωσής του. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να περιορίσετε πιθανές καταστάσεις που πυροδοτούν την εκδήλωσή του. Όσον αφορά τα άτομα που εμφανίζουν κατ’ επανάληψη επιχείλιο έρπη, αυτό συνήθως συμβαίνει λιγότερες από τρεις φορές τον χρόνο και η συχνότητα των εκδηλώσεων τείνει γενικά να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Είναι μεταδοτικός;
Ναι, είναι. Συνήθως, ο ιός του επιχείλιου έρπητα μεταδίδεται μέσω στενής επαφής από άτομο σε άτομο, π.χ. με φιλί, όπως επίσης μέσω της επαφής με μολυσμένα αντικείμενα, όπως πετσέτες, σκεύη ή ξυραφάκια. Είστε μεταδοτικοί από την πρώτη στιγμή που θα αισθανθείτε κνησμό ή φλόγωση ή οτιδήποτε άλλο προαναγγέλλει την εμφάνιση επιχείλιου έρπη και μέχρι την πλήρη επούλωσή του. Συνεπώς, η κοινή παραδοχή ότι ο επιχείλιος έρπης δεν είναι μεταδοτικός μόλις η εφελκίδα «πέσει» είναι λανθασμένη. Δυστυχώς ο επιχείλιος έρπης είναι μεταδοτικός ακόμα και όταν δεν υπάρχει ορατή εκδήλωσή του, καθώς μπορείτε να μεταδώσετε τον ιό σε άλλα άτομα ακόμα και όταν αυτός βρίσκεται σε αδράνεια.

Πόσο διαρκεί;
Όταν ένα άτομο προσβληθεί από τον ιό για πρώτη φορά, ο επιχείλιος έρπης συνήθως εμφανίζεται εντός λίγων ημερών. Τα σημεία και τα συμπτώματα μπορούν να διαφέρουν, ανάλογα με το εάν πρόκειται για πρώτη εκδήλωση ή επανεμφάνιση. Στη δεύτερη περίπτωση, τείνουν να είναι λιγότερο σοβαρά. Ο επιχείλιος έρπης συνήθως επανεμφανίζεται στο ίδιο σημείο και γενικά ακολουθεί έναν κύκλο πέντε σταδίων ο οποίος διαρκεί 7-10 ημέρες. Τα αρχικά στάδια είναι τα πιο επώδυνα και χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ευαισθησία.
- Στάδιο 1ο: Φλόγωση.
Φλόγωση. Για ποσοστό μεγαλύτερο του 85% των ατόμων που υποφέρουν από επιχείλιο έρπη, οι εξάρσεις συχνά ξεκινούν με συμπτώματα, όπως φλόγωση, τράβηγμα, πόνο ή φαγούρα γύρω από τα χείλη. Αυτό το στάδιο διαρκεί 1-2 ημέρες. Συνήθως, το αίσθημα φλόγωσης επικρατεί στην περιοχή γύρω από την οποία θα εμφανιστεί ο επιχείλιος έρπης. Ύστερα, η περιοχή αρχίζει να πρήζεται και να κοκκινίζει, ενώ μπορεί να είναι επώδυνη στο άγγιγμα. Θυμηθείτε ότι ο επιχείλιος έρπης είναι μεταδοτικός από τη στιγμή που αρχίζετε να νιώθετε φλόγωση ή άλλα συμπτώματα, καθώς ο ιός έχει ήδη αντιγραφεί. - Στάδιο 2ο: Φουσκάλες.
Εντός 48 ωρών από το πρώτο στάδιο, εμφανίζονται ομάδες κόκκινων, μικρών φουσκαλών με υγρό. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αφύπνισης και του πολλαπλασιασμού του ιού στα οποία ο οργανισμός αρχίζει να αντιστέκεται. Οι φουσκάλες αρχίζουν να γεμίζουν με ένα διαυγές υγρό. Αυτό το υγρό είναι άκρως μολυσματικό, καθώς περιέχει τον ιό του επιχείλιου έρπη (HSV-1, ιός απλού έρπητα τύπου 1). Εάν οι φουσκάλες σπάσουν, το μεταδοτικό υγρό απελευθερώνεται και μπορεί δυνητικά να επιμολύνει άλλα σημεία του σώματος, καθώς και άλλα άτομα. - Στάδιο 3ο: Δημιουργία πληγής.
Την 4η ή 5η ημέρα από την εκδήλωση του επιχείλιου έρπη, οι φουσκάλες συνήθως σπάνε, το υγρό διαρρέει και σχηματίζονται επίπονες πληγές. Οι ανοιχτές πληγές είναι κόκκινες και επιφανειακές. Έχετε υπόψη σας ότι αυτό είναι το πιο μεταδοτικό στάδιο του κύκλου. Αρχίζει να δημιουργείται μια εφελκίδα που καλύπτει την εκτεθειμένη και εξελκωμένη περιοχή, καθώς ο οργανισμός σας ξεκινά τη διαδικασία επούλωσης. - Στάδιο 4ο: Δημιουργία εφελκίδας.
Μετά από περίπου 5-8 ημέρες από την εμφάνιση του έρπη, πιθανότατα θα σχηματιστεί εφελκίδα. Η πληγή έχει ξεραθεί και η επιφάνειά της έχει καλυφθεί από εφελκίδες οι οποίες προκαλούν κνησμό και πόνο κατά την αποκόλλησή τους. Εάν οι φουσκάλες ξεραθούν χωρίς να σπάσουν, οι εφελκίδες έχουν κιτρινωπό ή καφέ χρώμα. - Στάδιο 5ο: Ολοκλήρωση επούλωσης.
Το τελικό στάδιο της φάσης επούλωσης του επιχείλιου έρπη. Μόλις η άμυνα του οργανισμού σας αντιμετωπίσει με επιτυχία τον ιό, οι εφελκίδες αρχίζουν να αποκολλώνται και ο επιχείλιος έρπης επουλώνεται. Προσπαθήστε να μην τις αφαιρέσετε μόνοι σας γιατί η διαδικασία επούλωσης θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επούλωση επέρχεται μεταξύ 8-10 ημερών μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Γενικά, ο επιχείλιος έρπης δεν αφήνει ουλές.
Υπάρχει θεραπεία για τον επιχείλιο έρπη;
Στο διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των εκδηλώσεών του, ο ιός HSV-1 κρύβεται στα νευρικά σας κύτταρα, επομένως δεν θεραπεύεται ποτέ εντελώς. Μετά την αρχική μόλυνση, ο ιός παραμένει αδρανής στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων του προσώπου για το υπόλοιπο της ζωής σας. Παρόλο που υπάρχει πιθανότητα αιφνίδιας επανεμφάνισης, μια πληθώρα εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων ενεργοποίησης ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα τη μετάβαση από τη λανθάνουσα κατάσταση στον ραγδαίο πολλαπλασιασμό του ιού, γεγονός που συνεπάγεται την εκδήλωση του επιχείλιου έρπητα. Αυτοί οι παράγοντες ενεργοποίησης δεν μπορούν να γενικευτούν, καθώς διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα συμβάντα στη ζωή σας μπορούν να αφυπνίσουν τον ιό και να οδηγήσουν σε επανεμφανιζόμενη εκδήλωση επιχείλιου έρπητα. Για να διαχειριστείτε τις εξάρσεις του επιχείλιου έρπητα είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι τις πυροδοτεί στην περίπτωσή σας.
Συμβουλές για τη διαχείριση του επιχείλιου έρπη
Δεδομένου ότι ο ιός δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό μετά την αρχική λοίμωξη, είναι αδύνατον να θεραπευτεί εντελώς, αλλά τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν. Αρκετές ώρες ή μία ημέρα πριν από την εμφάνιση του επιχείλιου έρπη, πιθανότητα θα νιώσετε ένα αίσθημα φλόγωσης ή κνησμού γύρω από τα χείλη. Η αντιμετώπιση του επιχείλιου (έρπητα) σε αυτό το πολύ πρώιμο στάδιο είναι εξαιρετικά αποτελεσματική, καθώς μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μικρότερης πληγής που θα επουλωθεί πιο γρήγορα.
Τα Επιθέματα για τον Επιχείλιο Έρπη COMPEED® συμβάλλουν στην πρόληψη της επιδείνωσης του επιχείλιου (έρπητα) και της σοβαρότητας της εφελκίδας και προάγουν την ταχύτερη επούλωση: περιέχουν ενεργή γέλη υδροκολλοειδούς τεχνολογίας η οποία έχει αναπτυχθεί για τη γρήγορη επούλωση του επιχείλιου έρπητα. Χάρη στον διακριτικό σχεδιασμό τους, τα επιθέματα για τον επιχείλιο έρπη COMPEED® βοηθούν επίσης στην αποφυγή του κοινωνικού στίγματος. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτά τα επιθέματα σε οποιοδήποτε στάδιο της εκδήλωσης. Η γενική αρχή παραμένει: όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο. Τα επιθέματα για τον επιχείλιο έρπη COMPEED® δεν βοηθούν μόνο στη ταχύτερη επούλωση της πληγής σας, αλλά καταπραΰνουν επίσης τον πόνο και μειώνουν τον κίνδυνο επιμόλυνσης από την πληγή. Δρώντας ως προστατευτικός φραγμός, το επίθεμα μειώνει αποτελεσματικά τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού σε άλλα άτομα. Αυτά τα επιθέματα έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικά στη θεραπεία του επιχείλιου έρπητα, ενώ παράλληλα προστατεύουν την πληγή σας από παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος. Μια άλλη επιλογή είναι να πάρετε αντιική αγωγή για να αναστείλετε τον πολλαπλασιασμό του ιού και, έτσι, να αποτρέψετε την εκδήλωση του επιχείλιου έρπητα, ή τουλάχιστον να μειώσετε την έκταση της πληγής και τον χρόνο επούλωσης. Τα αντιικά φάρμακα για τη θεραπεία του επιχείλιου έρπητα συνήθως διατίθενται σε μορφή χαπιού ή κρέμας.